Praktische Hulp

Artikelen

Back-upbeveiliging, ook wel bekend als escortebeveiliging De aardlekbeveiliging (RCD) in het ontwerp van de installatie Hoe dik moet die aarde zijn? Spanningsopdrijving (PV-systemen): wie lost het probleem van ongewenste uitval op? Beschermende vereffening Optellen van belastingstromen en invoedende stromen in de PV-installatie Hoe wordt de PV-installatie beschermd tegen overspanningen? Wijzigingen NEN 1010:2020 in de praktijk van de installateur (2) Welke type Surge Protective Device (SPD)moet worden toegepast? Als automatische uitschakeling van de voeding niet mogelijk is bij omvormers met vermogenselektronica Leidingontwerp voor een omvormer van 55 kW DC en Betonrot VRAGEN NEN 1010 LIVE Nieuwe NEN 4010 als beter leesbare versie van NEN 1010 Is het verplicht een werkschakelaar te plaatsen in de buurt van de omvormer (PV-installaties)? Moet de omvormer in een PV-systeem volgens NEN 1010 achter een aardlekbeveiliging worden aangesloten? Technieksector in 2040 belangrijker dan ooit Normtekst voor buurtbatterijen in de maak Minder projectstress dankzij nieuwe lijst Nederlandse bepalingen Nederlandse versie NEN-EN-IEC 60204-1:2018 beschikbaar Nieuwe onderwerpen in NEN 4010 Nieuwe onderwerpen in NEN 4010: Kleine medisch gebruikte ruimten Nut en noodzaak van normalisatie van gelijkspanning, deel 1: de zon. Omschakelen naar DC-distributie? Tevreden klanten door samenwerking en communicatie
NEN 1010 toepassen

      

Ondersteunende informatie bij het toepassen van NEN 1010.

Deze informatie kunt u raadplegen met een betaald abonnement

           

Probeer 30 dagen gratis
NEN website artikelen

    

Regelmatig publiceert NEN artikelen met uitleg over toepassing van de normen met handige informatie, ontwikkelingen en praktische toelichtingen. Deze artikelen zijn hier ook (gratis) in te zien.

Artikelen
Artikelen Mag1010

      

Mag1010 is een vaktijdschrift voor iedereen die betrokken is bij elektrotechnische installaties in de bouw, utiliteit, infrastructuur en industrie. Een deel van de artikelen wordt in Werken met NEN 1010 gepubliceerd, waarvan het grootste aantal alleen zichtbaar is met een betaald abonnement.

Mag1010

Is het verplicht een werkschakelaar te plaatsen in de buurt van de omvormer (PV-installaties)?

Tekst: Rob Kaspers

De vraag of het verplicht is een werkschakelaar te plaatsen in de buurt van de omvormer, kom ik vaak tegen. Ik vroeg ik mij af wat de aanleiding van die vraag kan zijn. Kijkend op internet zie ik dat sommige fabrikanten, groothandels en installatiebedrijven stellen dat NEN 1010 deze werkschakelaar verplicht stelt bij een omvormer. Ik citeer een stukje uit een artikel van in dit geval een installatiebedrijf: ‘Vraag altijd of de installateur van zonnepanelen een werkschakelaar plaatst bij de omvormer. Het gebruik van een werkschakelaar is namelijk wettelijk verplicht’.

Wat zegt NEN 1010 over de werkschakelaar?
De werkschakelaar wordt in NEN 1010 als volgt omschreven:

536.3.2 Werkschakelaars: toestellen voor uitschakeling bij niet-elektrotechnisch onderhoud.

De werkschakelaar heeft volgens NEN 1010 als doel (zie NEN 1010: 2015/C1:2016, bepaling 536.3.1.1 en 536.3.2) om ongevallen bij niet-elektrotechnische werkzaamheden aan elektrisch aangedreven machines te voorkomen. Hierbij wordt verwezen naar NEN-EN-IEC 60204-1 (de norm voor de elektrische uitrusting van machines). De term werkschakelaar kan soms verwarrend zijn. De associatie die we bij de werkschakelaar hebben, is vaak dat grijze kastje met die zwarte of rode knop.

werkschakelaarEen werkschakelaar

NEN 1010 omschrijft het begrip ‘werkschakelaar’ echter breder en geeft aan dat als werkschakelaar kunnen dienen: meerpolige schakelaars, vermogensschakelaars en stopcontacten.

De term ’lastscheider‘ pas beter
Onderhoud aan en vervanging van de omvormer vallen onder elektrotechnische werkzaamheden en dus moet de omvormer elektrisch gescheiden worden. Als de werkschakelaar voldoet aan de eisen die aan lastscheiders worden gesteld (let op het symbool voor lastscheider), dan kan deze gebruikt worden om de omvormer te scheiden van het net om spanningsloos te kunnen werken. Let op dat dit tot een discussie over woordgebruik kan leiden! Iemand kan zeggen: ’Een werkschakelaar mag toch niet gebruikt worden om spanningsloos te werken?’ In dit geval is het beter om te spreken van een lastscheider die bij de omvormer wordt geplaatst.

Terug naar de vraag
Nu terug naar de vraag: Is het verplicht een werkschakelaar (die geschikt is om als scheider te functioneren, dus lastscheider) te plaatsen in de buurt van de omvormer?

Daarvoor kijken we in bepaling 712.536.2.1.6: Om onderhoud aan en vervanging van de omvormer mogelijk te maken, moeten voorzieningen aanwezig zijn om de PV-omvormer te scheiden van de AC-zijde en de DC-zijde.

712.536.2.2.9: Aan de DC-zijde van de omvormer moet een lastscheider zijn aangebracht, of een installatieautomaat die geschikt is om als scheider te functioneren.

AC-zijde
NPR 5310 geeft in 6.2.2 aan dat de AC-scheiding gerealiseerd kan worden door het beveiligingstoestel tegen overstroom in de verdeelinrichting. Hierbij moet erop worden gelet dat dit beveiligingstoestel ook echt scheidingseigenschappen heeft. De veel toegepaste huidige installatieautomaten hebben scheidende eigenschappen (zie 4.4 van NPR 5310).

Nu komt het advies uit NPR 5310: Het wordt aanbevolen een lastscheider te plaatsen naast de omvormer, wanneer de omvormer op hoogte, op een zolder of op grote afstand van de verdeelinrichting is geplaatst. Geen verplichting dus, maar voor het uitvoeren van onderhoud overzichtelijker en daarmee veiliger.

DC-zijde
NEN 1010 stelt geen eisen aan de plaats van de DC-lastscheider. Deze kan zijn opgenomen in de omvormer. Een elektronische schakelaar in de omvormer voldoet niet. Er moet een mechanische scheiding worden gemaakt.

Een nadeel van een DC-lastscheider die in de omvormer is geïntegreerd, is dat de DC-connectoren op de bekabeling komend van de panelen niet spanningsloos zijn bij het losnemen. Om die reden wordt geadviseerd om een externe DC-lastscheider te plaatsen om zo de DC-connectoren spanningsloos te kunnen aansluiten en losnemen. Geen keiharde verplichting dus, maar wel een advies.