Tekst: Rob Kaspers 

Op 10 oktober 2020 werd het NEN 1010 LIVE! event gehouden, waarin de komende wijzigingen van NEN 1010:2020 werd toegelicht. Ook werd NEN 4010:2020 gepresenteerd. Hieronder een korte toelichting van de wijzigingen en nieuwe onderwerpen in NEN 4010. 

NEN 4010:2020 vervangt NEN 4010:2019. Een logische stap, want NEN 4010 moet uiteraard in de pas lopen met NEN 1010:2020. Deze NEN 1010:2020 is nog niet geheel gereed; de normcommissie is nog bezig met een laatste bepaling. Het doel van NEN 4010 is om de Europese en Nederlandse installatievoorschriften toegankelijker te maken voor de gebruiker. Installateurs die met NEN 1010 werken, vinden deze vaak lastig leesbaar en moeilijk te begrijpen. De implementatiecommissie binnen NEC 64 heeft onderzocht met welke voorschriften uit NEN 1010 de installateur meestal te maken heeft. Die voorschriften zijn beter leesbaar gemaakt door gebruik van tabellen, de informatie anders te rangschikken en taal te gebruiken die ook op de werkvloer wordt gehanteerd (bijv. een aardlekschakelaar wordt in NEN 4010 gewoon een aardlekschakelaar genoemd, terwijl NEN 1010 spreekt over een toestel voor aardlekbeveiliging of RCD). Ook zijn keuzes gemaakt uit de verschillende oplossingen die NEN 1010 biedt. Dat zijn keuzes die in de Nederlandse installatiepraktijk gebruikelijk zijn. Hierdoor is door de bomen het bos beter te zien.

Schrappen en rangschikken

Het is duidelijk dat in NEN 4010:2020 echt weer stappen zijn gezet in het schrappen. De implementatiecommissie heeft laten zien die kunst te beheersen. Zinnen korter en bondiger maken is moeilijk en arbeidsintensief, maar levert een grotere leesbaarheid op.

Ook het rangschikken van informatie levert veel op. Onderstaande afbeelding is direct onder het onderwerp: ‘Beveiliging tegen overbelastingsstroom’ geplaatst. In NEN 1010 moet daarvoor naar achteren worden gebladerd met de kans dat in de hoeveelheid tekst de verwijzing over het hoofd wordt gezien. 

 
Een ander voorbeeld van rangschikken, is dat de bijzondere ruimten direct in hoofdstuk 4 en 5 zijn meegenomen. Men hoeft dus niet naar achteren te bladeren naar het deel voor de bijzondere ruimten. 
 

Handige tabellen

In NEN 4010 zijn handige tabellen opgenomen. Waar in NEN 1010 vaak in de ‘niet‘-vorm wordt gesproken (constructies als: voor stroomketens die niet vallen onder 411.3.2.2 geldt …), is in NEN 4010 alle informatie bij elkaar gebracht in één tabel, waardoor er geen sprake is van ‘uitzonderingen’ en wat niet mag, maar waar staat vermeld wat er wel moet gebeuren.

In NEN 4010:2020 is ook te zien dat informatie uit de nieuwe NEN 1010, weer gemakkelijk in te passen is in deze tabellen.
Ook de ‘Als … Dan … tabel‘ wordt veel toegepast en is erg overzichtelijk. Ook voorkomt het misinterpretaties die ontstaan door een moeilijke leesbaarheid. 

Uitbreidingen NEN 4010:2020

Behalve de inpassing van de wijzigingen van NEN 1010:2020 en geoptimaliseerde formuleringen zijn er ook onderwerpen toegevoegd:
Er zijn drie ’700-rubrieken‘ (bijzondere ruimten) toegevoegd:

• kleine medisch gebruikte ruimten;
• installaties op bouw en sloopterreinen;    
• campings.

Ook is het hoofdstuk ’Inspectie‘ toegevoegd.
 

Inspecties

Een voorbeeld van helder taalgebruik is dat NEN 4010:2020 een inspectie een ’inspectie‘ noemt. NEN 1010:2020 noemt een inspectie een ’verificatie‘. 
NEN 1010 behandelt de ’Eerste verificatie‘ en de ’Periodieke verificatie‘. NEN 4010 behandelt alleen de ’Eerste inspectie‘ en laat de ’Periodieke inspectie‘ over aan NEN 3140. 
In onderstaande afbeelding is te zien dat NEN 4010:2020 de ’inspectie‘ opdeelt in een visuele inspectie en metingen en beproevingen. Exact zoals ook NEN 3140 dit omschrijft en waar inspecterend Nederland aan gewend is.
NEN 1010:2020 spreekt over verificatie i.p.v. inspectie en bedoelt met de term ’inspectie‘ de visuele inspectie. 

Kleine medisch gebruikte ruimten

NEN 4010:2020 behandelt groep 0 en groep 1. Dat zijn de groepen (indeling in medisch gebruikte ruimten) waar ook de minder specialistische installatiebedrijven mee in aanraking kunnen komen. We hebben het dan over ruimten die o.a. bij de huisartsenpraktijk en de tandarts voorkomen. 
Groep 0: medisch gebruikte ruimte die niet is bedoeld voor het gebruik van patiëntendelen (medisch elektrisch materieel) en waar een onderbreking van de netvoeding geen levensbedreiging kan veroorzaken.
Groep 1: medisch gebruikte ruimte waar een verstoring (onderbreking) van de netvoeding geen bedreiging vormt voor de veiligheid van de patiënt en die is bedoeld voor het volgende gebruik van patiëntendelen:
— uitwendig;
— inwendig, met uitzondering van handelingen waarbij een onderbreking van de netvoeding tot gevaar voor de patiënt kan leiden, zoals:
— handelingen die reiken tot in of aan het hart;
— operaties;
— vitale handelingen.

PV-systemen

De wens van veel installatiebedrijven is dat ook de rubriek voor PV-installaties wordt opgenomen in NEN 4010. Dit is nog niet in de versie van 2020 gebeurd. Wel is de werkgroep drukdoende met PV-installaties. Rubriek 712 uit NEN 1010 is erg omvangrijk, complex en veel zaken zijn nog niet uitgekristalliseerd. Een goede implementatie van rubriek 712 uit NEN 1010: 2020 is erg belangrijk, omdat PV-installaties van grote betekenis zijn voor de doelgroep. Om die reden is besloten PV-installaties niet in de editie van 2020 op te nemen.