Gepubliceerd in Mag 1010 / 02-2020
Auteur: dr. Gerrit Tenkink

Over de veiligheid van PV-panelen en dan met name de eenvoudige huisinstallaties, is het nodige te doen. Veel van de berichten komen uit de inspectiehoek, waar wordt opgemerkt dat de installatie van de panelen en randapparatuur vaak op een weinig deskundige manier plaatsvindt. De JWG PV is opgericht als reactie op deze berichten.

Frank Bakker is voorzitter NEC82 Zonne-Energiesystemen en tevens voorzitter NEN JWG – PV, oftewel Joint-Working Group PV. “We hebben een dertigtal leden met een grote diversiteit, een enorm hoog niveau aan expertise en een goede mix van praktijkkennis en specialisten die dichtbij de installatiebedrijven staan. We komen elke twee maanden samen, waarbij we in vijf werkgroepen de daarbij behorende normen aanpakken. Het doel is niet het schrijven van nieuwe normen, maar het aanvullen en verduidelijken van bestaande normen en praktijkrichtlijnen om zo de norm makkelijker leesbaar te maken met als resultaat een veiliger installatiebranche.”

Hij vertelt over de problemen en de mogelijke oplossingen. “In principe zijn de regels voor het ontwerpen en installeren duidelijk, maar dan moet je als ontwerper/installateur wel weten wat je doet. En aan dat laatste schort het nogal eens. Niet voor niets hebben we één werkgroep die zich helemaal richt op communicatie. Je kunt wel wat op papier zetten, maar het moet ook te begrijpen zijn voor de installateur. Een bijkomend probleem is de dat de elektromonteur geen constructeur is. Daarom worden veel van die installaties geheel of gedeeltelijk niet door elektriciens geïnstalleerd. En deze andere vaklieden hebben niet de juiste achtergrond en ervaring.”

Voor de duidelijkheid wijst Bakker er op dat de werkgroepen zich niet bezighouden met de techniek en de kwaliteit van de pv-panelen zelf. “Waar een paneel aan moet voldoen, staat in de productnormen. Officieel kan er dus geen ‘rommel’ onze markt binnenkomen. Al moet ik eerlijk zeggen dat de markt zo snel verandert dat dit soms lastig is bij te houden.”

Slechte installatie

Te weinig kennis van zaken bij degenen die de panelen installeren, betekent volgens Bakker dat er de nodige problemen ontstaan. Bij het DC-deel, de zonnepanelen en de bekabeling van paneel tot aan de omvormer kunnen vlambogen ontstaan als gevolg van een slechte verbinding of het verbreken van de verbinding. Dat is vaak het gevolg van een slechte installatie, bijvoorbeeld als de connectoren niet goed zijn aangekrompen op de kabel. Daar komt bij dat de connectorfabrikanten er niet in zijn geslaagd om een goede productnorm voor connectoren te ontwikkelen waarin de onderlinge compatibiliteit is geregeld. Daarom is het niet toegestaan om connectoren van verschillende fabrikanten door elkaar toe te passen. In de praktijk gebeurt dat echter wel met alle gevolgen van dien. En in de praktijk zien we ook problemen bij bijvoorbeeld het montageframe van de panelen. Ook de nabijheid van bliksemafleid-installaties speelt een rol evenals de routing van de kabels.

"Je kunt wel wat op papier zetten, maar het moet ook te begrijpen zijn voor de installateur"

AC

Ook het AC-deel, het deel van omvormer naar woninginstallatie, wordt niet altijd op de juiste manier geïnstalleerd. Zo moet de omvormer op een aparte eindgroep worden aangesloten en moet de installateur nagaan of de verdeler de toegenomen kortsluitstroom veilig kan verwerken. In de praktijk blijkt dat niet altijd te gebeuren. Daarnaast schrijft de norm voor dat de hele installatie in één handeling spanningsloos gemaakt kan worden. Ook dat is lang niet altijd het geval. Op het DC-deel tussen de panelen en de omvormer blijft altijd spanning staan (bij daglicht) tenzij elk paneel is uitgerust met een optimizer of micro-omvormer.

Nog een veel voorkomend probleem is de lekstroom. De omvormers die nu worden toegepast, hebben allemaal een lekstroom omdat deze niet zijn voorzien van een galvanische scheiding. Bij grote PV-systemen op landbouwgebouwen en -terreinen is een toestel voor aardlekbeveiliging met een aanspreekstroom van 300 mA voorgeschreven. De lekstroom is echter veel groter en schakelt deze aardlek meteen uit.

Denktank

Op 1 januari heeft de JWG-PV de stukken ter goedkeuring aangeleverd bij de desbetreffende commissies binnen NEN die gaan over de implementatie van NEN1010-712 en NPR5310-712.

Betekent dat ook het eind van de JWG-PV? “Nee, dat verwacht ik niet”, zegt Bakker. “De JWG zal blijven bestaan. De normalisatie is weliswaar afgestemd op de markt, maar we gaan verder als denktank. Het zou een gemis zijn om deze werkgroep op te heffen. Simpelweg, omdat we hier veel kennis bij elkaar brengen.”

Informatie over trainingen voor PV-installatie en -inspectie:

https://www.nen.nl/Trainingen/Elektrotechniek-overzicht/PVsystemen-installatie-en-inspectie-van-zonnepanelen.