Coronacrisis zorgt voor onzekerheid in de installatiebranche

Het zijn vreemde tijden. Het ene moment kunnen we met z’n allen het werk niet aan en het andere moment ligt al het werk als gevolg van de coronacrisis plotseling noodgedwongen stil. Wat betekent dit voor de Nederlandse installatiesector? Een aantal betrokkenen geeft een reactie.

Auteur: dr. Henk-Jan Hoekjen

Het lijkt een scenario uit een science fiction-film: een pandemie die opeens de gehele wereld in een lockdown brengt. Maar zoals we allemaal weten, is de coronacrisis helaas maar al te echt. Om het aantal slachtoffers zoveel mogelijk te beperken, zag de overheid zich genoodzaakt medio maart het maatschappelijk leven stil te leggen. En dat heeft nogal wat economische repercussies – en niet alleen voor kappers, of voor horecaondernemers die juist in het mooie voorjaar een prachtige terrasomzet hadden kunnen scoren. Ook in de installatiesector heeft de coronacrisis natuurlijk de nodige gevolgen. Om de schade te beperken, stelde branchevereniging Techniek Nederland spoedig na het afkondigen van de lockdown het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ op. Volgens de brancheorganisatie heeft dit protocol een positief effect gehad op de sector. Maar dat neemt niet weg dat de vooruitzichten van de branche volgens de vereniging zorgelijk zijn. Binnen de sector bestaat bijvoorbeeld de angst dat het vertrouwen om nieuwe projecten op te starten de komende tijd ontbreekt in de markt, waardoor installateurs nog lange tijd geconfronteerd zullen blijven met de gevolgen van de coronacrisis. In de woorden van Techniek Nederland-voorzitter Doekle Terpstra: “Over een paar maanden zijn veel projecten afgerond. De vrees bestaat dat zakelijke opdrachtgevers daarna minder bereid zijn om te investeren.”

Verduurzaming

Blijkens onderzoek van Techniek Nederland zullen veel ondernemers in de installatiesector dan ook een beroep moeten doen op overheidssteun in de vorm van werktijdverkorting. Overigens groeide volgens Techniek Nederland gedurende de coronacrisis de bereidheid van klanten om installateurs in te schakelen. Maar die hoopvolle ontwikkeling is nog verre van voldoende om een zorgeloze toekomst te garanderen. Techniek Nederland en andere organisaties roepen de overheid daarom met klem op de markt verder aan te zwengelen, bijvoorbeeld door op grote schaal huizen te bouwen en bestaande woningen te renoveren en te verduurzamen.

Nieuwe demoruimte

Ook individuele bedrijven doen – ieder op de eigen wijze – natuurlijk alles om de huidige periode zo goed mogelijk door te komen. Bij Theben Nederland in Apeldoorn greep men de relatief rustige periode bijvoorbeeld aan om de eigen nieuwe demoruimte verder te optimaliseren. “We laten er ons nieuwe SmartHome-systeem LUXORliving zien”, vertelt Theben Nederland-directeur Edwin Hannink. “Daarmee bieden we installateurs, aannemers en woningcorporaties een ruimte waar ze bewoners kunnen informeren over de intuïtieve mogelijkheden om allerlei installaties in huis op een slimme manier aan te sturen en het energieverbruik te monitoren.” Maar natuurlijk strooit de coronacrisis ook bij Theben het nodige zand in de motor, al was het alleen maar omdat de aanvankelijk geplande opening van de demoruimte op 14 mei – tevens het 10-jarig jubileum van Theben Nederland – geen doorgang kon vinden. “De demoruimte is overigens wel gewoon toegankelijk”, benadrukt Hannink. “We ontvangen bezoekers graag op afspraak en leiden ze – op veilige manier – rond door de mooie nieuwe ruimte.”

Digitale infrastructuur

Ook bij de meeste andere bedrijven is de blik, ondanks de huidige moeilijke situatie, nadrukkelijk op de toekomst gericht. Zo benadrukt een woordvoerder van Schneider Electric dat het bedrijf de mankracht, technologie en hulpmiddelen heeft om klanten te blijven helpen in deze unieke, uitdagende tijden. Daarbij wordt volop gebruik gemaakt van technologische hulpmiddelen. Want als we tijdens deze crisis iets geleerd hebben, dan is het dat we in ons land gezegend zijn met een uitstekende digitale infrastructuur, die de laatste jaren mede dankzij de installatiesector tot stand is gekomen. Schneider Electric – en het gros van de overige bedrijven in de branche en daarbuiten – konden de afgelopen maanden alleen optimaal blijven functioneren dankzij de vele digitale video-vergadermogelijkheden die zich in korte tijd hebben ontwikkeld tot een niet meer weg te denken ‘tool’ voor werkend Nederland.

Vakmensen

“Dat moet ons eigenlijk te denken geven”, zegt Jos Walstra van Schotman Elektro uit Assen. “We blijken opeens prima zonder de auto te kunnen. Ik denk echt dat we moeten nadenken over de vraag of we het in de toekomst niet een beetje anders moeten gaan aanpakken dan we deden met z’n allen.”
Opmerkelijk genoeg is er bij Schotman Elektro geen sprake van een omzetdaling, en die verwacht Walstra in de toekomst ook niet. “Laten we eerlijk zijn: de meeste problemen in onze markt komen doordat er een tekort is aan goede vakmensen. En daarom denk ik dat de bedrijven in onze sector die inzetten op innovatie en kwaliteit – en die niet alleen maar naar de euro’s kijken – nergens voor hoeven vrezen. Er zal vraag blijven naar vakbekwame installateurs en kwalitatieve producten. Daarom ben ik absoluut niet bang voor omzetverlies. We hebben een goede relatie met onze klanten, en ze zullen ons trouw blijven.”

Woord van het jaar

Natuurlijk gaat het in de dagelijkse praktijk momenteel wel wat anders dan Walstra gewend was. “Op kantoor houden we op dit moment afstand tot elkaar. En ik kom nauwelijks meer bij klanten over de vloer en doe alles via de telefoon en via videobellen.” De Schotman Elektro-medewerker schiet in de lach. “Ik denk dat ‘zoomen’ het woord van het jaar 2020 gaat worden. Een paar maanden geleden had niemand ervan gehoord, en nu doet iedereen het plotseling.”
Dat geldt zeker ook voor de vele commissies die zich bezighouden met het opstellen van NEN-normen. De ontwikkeling van normen voor de elektrotechnische sector heeft mede dankzij die verschillende videobelmogelijkheden tijdens de coronaperiode niet tot nauwelijks achterstand opgelopen. Bovendien heeft NEN een zogenaamde ‘fast track’-procedure ontwikkeld met het oog op de huidige coronacrisis. Hiermee kan in korte tijd een ‘NEN-spec’ worden ontwikkeld: snel vast te leggen afspraken en richtlijnen die praktische oplossingen voor uiteenlopende sectoren bieden. En dat is belangrijk. Want we willen straks in het ‘post-corona tijdperk’ allemaal op marktconforme, veilige en verantwoorde wijze werken aan innovatie en economisch herstel. Of, om het in termen van een science fiction-film te zeggen: er wordt overal hard gewerkt aan een ‘happy end’.